Uczeń (2020, The Disciple) – Droga do doskonałości

Świat indyjskiej klasyki dla laika jest nieprzenikniony. Muzyka, jak i inne formy sztuki ma służyć wywołaniu w odbiorcy przeżycia estetycznego, które przybrać może wręcz transcendentalny wymiar. Przynosi doświadczane zbiorowo oczyszczenie, spełniając funkcję analogiczną do katharsis w dramacie antycznym. Pieśń, gita, ma tu wyjątkowo uprzywilejowaną pozycję. W wywoływaniu wspomnianego przeżycia za jej sprawą udział ma również…

Suraj Ka Satvan Ghoda (1992) – W pogoni za siódmym koniem

Shyam Benegal to reżyser o wyjątkowej wrażliwości i erudycji. Dociekliwy obserwator, z uwagą przyglądający się ludziom oraz ich uwikłaniu w otoczenie, interesował się tym, jak nieuchronne zmiany kształtują relacje oraz normy. W swoich filmach wykreował wiele pogłębionych portretów kobiet wykraczających poza narzucone im role społeczne oraz na kobietach się koncentrował – długo przed współczesnym triumfem…

Biały Tygrys (2021) z Netfliksa – To jest film dla białych ludzi

Biały Tygrys – kolejna z netfliksowych propozycji eksplorujących nieanglojęzyczne rynki, lecz przeznaczonych dla szerszej, globalnej widowni, jest starannie wykalkulowanym produktem. Pierwowzór to nagrodzona Bookerem i tłumaczona na inne języki bestsellerowa powieść, w obsadzie znalazła się indyjska gwiazda dobrze już znana w zachodnim show-biznesie (Priyanka Chopra), a za kamerą stanął amerykański reżyser (acz o irańskich korzeniach)…

Gamak Ghar (2019) – Dom pełen wspomnień

Maya Angelou w Liście do mojej córki napisała Wierzę, że nigdy tak do końca nie opuszczamy domu. Wierzę, że każdy z nas dźwiga jego cienie, sny, lęki i smoki pod skórą, w samych kącikach oczu i całkiem możliwe, że w chrząstkach uszu. Taki właśnie obraz domu, który uporczywie trwa w nas mimo upływu czasu, nosi…

Naukri (1954) – Aaaby zatrudnić

Bimal Roy, jeden z najbardziej prominentnych reżyserów lat 50., w swojej twórczości bardzo odstaje od treści, które wypełniły kino mainstreamowi kilka dekad później. Choć trafiał do szerokiej publiczności, zdobywał popularne Filmfare’y (pamiętne Madhumati z Dilipem Kumarem zgarnęło ich aż dziewięć!), nie bał się mówić i sprawach ważnych i trudnych. Zafascynowany włoskim neorealizmem, chętnie sięgał po…

Nirbachana (1994) – Bez wyboru

Użyte w tytule słowo „nirbachana” oznacza wybory. Jednak chociaż ten zrealizowany w języku orija film przygląda się mechanizmom politycznej walki, które pozostają bolączką ponad dwie dekady po jego powstawaniu, a wybory stanowią tu ważną narracyjną ramę, to nie one są najistotniejsze. Reżyser, Biplab Ray Chaudhuri, traktuje je bowiem jako pretekst do refleksji nad ludzką kondycją i mroczną stroną człowieczeństwa w obliczu codziennej walki o przetrwanie.

Neecha Nagar (1946). Kino symboli i idei

Neecha Nagar (1946) Chetana Ananda to jeden z tych filmów, które zupełnie niezasłużenie popadły w zapomnienie. A uznanie – i pamięć – należą mu się choćby dlatego, że do dziś pozostaje jedynym indyjskim obrazem uhonorowanym Grand Prix festiwalu w Cannes (podczas jego pierwszej edycji). Nagrodę podzielił z dziesięcioma innymi produkcjami, w tym dziełami tak uznanych…

Chalti Ka Naam Gaadi (1958) – Retroprzejażdżka

Los spłatał Kishore’owi Kumarowi niezłego figla. Jak to komik komikowi… Otóż Kishore, który Chalti Ka Naam Gaadi wyprodukował, liczył na to, że Chalti… zrobi klapę. Tak, to nie pomyłka. Klapę. Chodziło o podatki i korzyść finansową, jaką miało przynieść wrzucenie tytułu do bilansu strat. Ale jak na złość publiczność dopisała, a ta urocza komedia stała…

Raat Akeli Hai (2020) – Pułapka przemocy

Honey Trehan, dla którego Raat Akeli Hai to reżyserski debiut, nie jest bynajmniej kimś nowym w filmowym światku. Wcześniej pracował jako asystent reżysera czy drugiej ekipy, a przede wszystkim reżyser castingu – w tej funkcji ma na swoim koncie kilkadziesiąt tytułów. Nie jest więc zaskoczeniem, że obsada to najmocniejsza strona Raat… Trehan zdecydowanie ma dobrą…

Eeb Allay Ooo! (2019) – Porządek dziobania

Nie próbujcie nawet szukać w słownikach Eeb Allay Ooo! ani nie łamcie sobie głowy, w którym to z indyjskich języków. Bo w żadnym. W pierwszych scenach widzimy ludzi, którzy, z różnym powodzeniem, usiłują wyartykułować dźwięk, którego użyta w tytule fraza jest zapisem. Ten dziwaczny ni to okrzyk, ni pisk naśladuje… odgłosy wydawane przez langury. Przyswojenie…

Panchayat (2020) – 1 sezon serialu

Panchayat – nowy indyjski serial na Amazon Prime, wyprodukowany przez wyspecjalizowane w produkcjach internetowych TVF – w reżyserii Deepaka Kumara Mishry, to pozycja zaskakująco zabawna, a przy tym niegłupia. Nie wymaga wygospodarowania szalonej ilości czasu – to zaledwie osiem półgodzinnych odcinków. Łączą się w spójną opowieść, ale każdy z nich tworzy samodzielną anegdotę – zatem…

Hellaro (2018) – Taniec do wolności

Gudżarackie Hellaro w dużej mierze korzysta z elementów, które w powszechnej świadomości przypisuje się kinu indyjskiemu – może wręcz się wydawać filmem skrojonym pod miłośników tradycji i konwencji, mającym zaczarować odbiorcę feerią barw, żywiołowymi choreografiami, tradycyjnymi strojami i melodiami oraz czerpaniem z estetyki folkloru w stylu kampanii reklamowych Incredible India. O dziwo to nie zarzut,…

Mamangam (2019) – Legion samobójców

Mamangam to kolejny przebrany w kostium wysokobudżetowy film gatunkowy. Od czasu sukcesu epickiego Bahubaali podobne produkcje zasilają repertuary indyjskich kin dość często, choć ostatnimi czasy bardziej popularny jest zwrot ku historii, tyle że niekoniecznie bliskiej źródłom, a raczej przetworzonym domysłom i legendom. W Kerali lokalną historię w wysokobudżetowe widowisko przekuwano już z powodzeniem i przedtem,…

Jallikattu (2019) – Wsteczna ewolucja

Lijo Jose Pellissery w ciągu ostatnich kilku lat wyrósł na jednego z najciekawszych keralskich twórców. Konsekwentnie szuka własnej drogi, to sięgając po nieszablonowe tematy (jak w Ee.Ma.Yau., gdzie w konwencji satyry mówił o mierzeniu się ze śmiercią), to bawiąc się formą oraz miejscem akcji – jak w Angamaly Diaries, gdzie z nerwem i werwą pokazywał…